ปลานวลจันทร์ทะเล-06 (สาระน่ารู้ 2)
2. ปลานวลจันทร์ทะเล สาหร่ายทะเล มีบทบาทอย่างไรในระบบนิเวศบ่อ
ก่อนอื่นต้องบอกให้ทราบว่าปลานวลจันทร์ทะเลไม่ได้กินแพลงก์ตอนพืชโดยตรง ถึงขนาดที่จะจัดอยู่ในกลุ่ม Filter feeder อย่างที่หลายคนคิด เนื่องจากมันไม่มีเครื่องมือกรองคือซี่เหงือกที่จะกรองกินแพลงก์ตอนพืชเช่นเดียวกับหอยทะเลกลุ่มหอยสองฝา แต่ที่ปลาจะกินได้คือแพลงก์ตอนสัตว์จำพวกไรน้ำ แมลงน้ำและกลุ่มครัสเตเชียนขนาดเล็กหน้าดิน รวมถึงสาหร่ายทะเล พืชน้ำ ซากสารอินทรีย์ที่ล่องลอยและขี้แดด ซึ่งที่กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นห่วงโซ่อาหารและกระบวนการย่อยสลายในนิเวศของบ่อพักน้ำทั้งสิ้น ดังนั้น ปลานวลจันทร์ทะเล จึงเป็นตัวการเก็บซากสารอินทรีย์ก่อนที่มันจะปลดปล่อยความเป็นพิษออกมานั่นเอง นอกจากนี้มันยังเก็บกินแพลงก์ตอนสัตว์ที่เปรียบเสมือนภาชนะห่อแพลงก์ตอนพืชให้มีขนาดเหมาะสมกับปากของมันและเก็บกินด้วย ในกรณีของสาหร่ายทะเลหากมีอยู่ในบ่อพักน้ำ มันจะทำหน้าที่ดูดซับ ของเสียหรือปุ๋ยที่เกิดจากการย่อยสลาย ขณะเดียวกันสาหร่ายก็ทำหน้าที่เป็นที่กำบังคล้ายปะการังเทียมหรือที่หลบซ่อนแก่แพลงก์ตอนสัตว์ให้รอดตายจากการถูกกุ้ง ปลากินพร้อมเพิ่มจำนวนที่สมดุลย์ตามสภาพอาหารก่อเกิดอาหารเสริมตามธรรมชาติของสัตว์น้ำอีกทางหนึ่งด้วย
สรุปว่าการปล่อยปลานวลจันทร์ทะเลในบ่อพักน้ำจะเป็นประโยชน์ทางอ้อมในการลดปริมาณสารอินทรีย์ขนาดใหญ่ก่อนที่มันจะกลายเป็นตัวสร้างแกสไข่เน่าในบ่อนั่นเอง ดังนั้นหากจะคุมปริมาณแพลงก์ตอนในบ่อ ให้เกิดประโยชน์สูงสุดควรใช้สาหร่ายทะเลชนิดที่เหมาะสมต่อสภาพ ความเค็มน้ำในบ่อร่วมด้วย พร้อมกับมีวิธีบริหารจัดการเก็บเกี่ยวออกที่เหมาะสม ซึ่งการเพาะเลี้ยงสาหร่ายในบ่อพักน้ำทำได้ไม่ยาก โดยตอกหลักขึงเชือกแล้วห่อสาหร่ายเป็นพวงแขวนในบ่อดังภาพถ่ายจะดีกว่า ตัวอย่างเช่น บ่อน้ำกร่อยควรเลี้ยงสาหร่ายผมนาง (Gracilaria spp.) ถ้าน้ำเค็มอาจเป็นสาหร่ายเม็ดพริก (Caulerpa lentilifera) หรือ สาหร่ายกลวง (Solieria robusta) เป็นต้น
3. เป็นไปได้ไหมที่จะเลี้ยงปลานวลจันทร์ในบ่อกุ้งทะเล
เป็นไปได้ แต่มีความยากลำบากมากและไม่เหมาะสมทั้งนี้มีการเลี้ยงปลานวลจันทร์ทะเลร่วมกับกุ้งมานานแล้วแต่เป็นลักษณะที่ปล่อยกุ้งเสริมในบ่อปลานวลจันทร์ทะเลมากกว่าคือใช้กุ้งเป็นตัวเก็บเศษอาหารที่พื้นบ่อ นอกจากนี้การคาดหวังผลผลิตสัตว์น้ำทั้งสองอย่างเชิงธุรกิจในเวลาเดียวกันเป็นไปได้ยากมาก ด้วยเหตุผลบางประการ ดังนี้
3.1 ระยะเวลาการเติบโตจนถึงขนาดตลาด (Cycle for market) ของสัตว์น้ำทั้งสองต่างกันมาก ส่งผลต่อความยุ่งยากในการเก็บเกี่ยวผลผลิตและความคุ้มทุน
3.2 การเลี้ยงลักษณะผสมผสานในลักษณะเลี้ยงกุ้งเป็นหลักปล่อยปลานวลจันทร์ทะเลเสริมมักไม่ประสบผลสำเร็จเนื่องจากปลานวลจันทร์ทะเลสามารถกินกุ้งขนาดเล็กรวมทั้งอาหารกุ้งด้วยอันจะส่งผลต่อการคำนวนอัตรารอด ปริมาณอาหาร (FCR) ความคุ้มทุน
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงชายฝั่งประจวบคีรีขันธ์
รวบรวมโดย ประพัฒน์ กอสวัสดิ์พัฒน์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น